Tác giả: TS.BS Bùi Văn Khánh
Bệnh dị ứng ảnh hưởng khoảng 30% người lớn và 40% trẻ em. Tần xuất, mức độ nặng và phức tạp của bệnh dị ứng ngày một tăng do nhiều yếu tố trong đó phải kể đến vai trò đáng kể là do tình trạng ô nhiễm môi trường, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Bệnh dị ứng có thể gây chết người như hen phế quản hoặc không như mày đay cấp tính, mạn tính, viêm da dị ứng. Tuy nhiên hầu hết các bệnh dị ứng đều ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống, giảm khả năng làm việc, học tập …
Việc tìm nguyên nhân gây ra bệnh dị ứng luôn là điều bệnh nhân nào đến với chúng tôi đều mong muốn nhằm đưa ra chiến lược điều trị phù hợp nhất như tránh tiếp xúc với yếu tố gây dị ứng, kiểm soát môi trường sống.
Tìm nguyên nhân dị ứng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
· Hỏi tiền sử bệnh một cách chi tiết
· Thăm khám lâm sàng
· Xét nghiệm chẩn đoán bệnh dị ứng
Xét nghiệm chẩn đoán bệnh dị ứng
1. Test lẩy da:
Đây là một xét nghiệm đơn giản, thường chỉ mất 15-30 phút là có kết quả, chi phí tài chính thấp và điều quan trọng là an toàn và hiệu quả trong việc chẩn đoán bệnh dị ứng.
Xét nghiệm lẩy da đánh giá những bênh lý dị ứng nhanh qua trung gian IgE như mày đay cấp, sốc phản vệ, phù mạch, viêm mũi dị ứng, hen phế quản
Chỉ định test lẩy da
Dị ứng thuốc
Dị ứng thức ăn
Dị ứng vắc xin
Viêm mũi dị ứng
Hen phế quản
Mày đay cấp, mạn tính
Dị nguyên làm test lẩy da
Một số dị nguyên được sản xuất và có sẵn như bọ nhà, một số loại nấm mốc, sữa, tôm, cua, cá, lông chó, lông mèo, phấn hoa…Chúng ta cũng có thể sử dụng thuốc hoặc thức ăn mà trong tiền sử khai thác có liên quan tới tình trạng dị ứng để làm test lẩy da.
2. Test áp trên da
Chỉ định trong trường hợp bệnh nhân có các phản ứng dị ứng chậm như viêm da tiếp xúc, viêm da dị ứng, hồng ban đa dạng, …
3. Test kích thích:
Đây là xét nghiệm đưa dị nguyên nghi ngờ gây ra phản ứng dị ứng vào trong cơ thể, dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sỹ chuyên khoa dị ứng với liều và thời gian giữa các liều được thiết kế riêng cho từng bệnh nhân, phụ thuộc vào mức độ phản ứng khai thác được trong tiền sử của bệnh nhân.
Xét nghiệm kích thích là tiểu chuẩn vàng trong việc chẩn đoán một số bệnh dị ứng như dị ứng thuốc, dị ứng thức ăn, hen phế quản do thuốc…
4. Xét nghiệm máu
Định lượng IgE toàn phần góp phần định hướng nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng dị ứng.
Định lượng IgE đặc hiệu với từng loại dị nguyên có vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán tìm nguyên nhân dị ứng.
