Tác giả: Ths.BSNT Nguyễn Hồng Ngọc

Bọ nhà (house dust mite) còn được gọi là mạt bọ nhà, mạt nhà. Mặc dù sinh vật này nhỏ bé đến mức không thể quan sát được bằng mắt thường nhưng chúng là nguyên nhân phổ biến gây các bệnh lý dị ứng như hen phế quản, viêm mũi dị ứng, mày đay mạn, viêm da cơ địa, viêm kết mạc dị ứng…

1.  Bọ nhà là gì?

Theo các nghiên cứu trên thế giới, chỉ riêng tại Hoa Kỳ đã có đến 20 triệu người bị ảnh hưởng bởi dị ứng bọ nhà. Trong số bệnh nhân hen phế quản và dị ứng, có khoảng 40% - 85% người được phát hiện dị ứng với bọ nhà. Xu hướng này được quan sát thấy trên khắp Châu Mỹ, Châu Âu, Đông Nam Á và Úc.¹ Tại Việt Nam, các giống bọ nhà Dermatophagoides pteronyssinus, Dermatophagoides farina và Blomia là nguồn gây dị ứng chính.

Hình 1. Nơi sống ưa thích của bọ nhà là đồ vải.

Bọ nhà là động vật chân khớp, có kích thước rất nhỏ khoảng 0.2-0.3mm, thường được quan sát dưới kính hiển vi. Bọ nhà chiếm lượng lớn trong hỗn hợp bụi nhà.

Thức ăn yêu thích của bọ nhà là da và biểu bì của người và động vật. Chúng sống nhiều trong đồ vải, thảm lông, thú nhồi bông, màng lọc điều hòa…

2. Có phải bọ nhà cắn tôi làm tôi bị ngứa?

Mặc dù cùng là động vật chân khớp, bọ nhà không gây bệnh bằng các vết cắn như ve chó hay các loại động vật khác. Hình 2 mô tả một số sự thật về bọ nhà mà các bạn cần biết.

Hình 2. Sự thật về bọ nhà.

3. Có cách nào để loại bỏ bọ nhà ra khỏi cuộc sống?

Không có cách nào loại bỏ hoàn toàn bọ nhà ra khỏi cuộc sống của con người. Tuy nhiên, dưới đây là một số cách để làm giảm lượng bọ nhà trong gia đình bạn:

• Thường xuyên thay chăn, ga, gối, màn.., khoảng 1 tuần/ 1 lần. Tốt nhất nên giặt đồ bằng nước nóng hoặc sấy nóng sau giặt.
• Làm sạch màng lọc điều hòa định kỳ.
• Sử dụng tấm nilon bọc đệm để làm giảm thời gian bọ nhà bò từ đệm lên ga mới thay. Trước khi thay ga nên dùng khăn nóng lau bề mặt phủ nilon của đệm.
• Sử dụng máy hút bụi: quét nhà bằng chổi là động tác khiến người bệnh hít lượng bọ nhà lớn hơn và gây khởi phát các triệu chứng viêm mũi dị ứng, hen phế quản. Máy hút bụi sẽ khắc phục được tình trạng này.
• Hạn chế sử dụng thảm lông, thú bông… vì đây là môi trường sống yêu thích của bọ nhà.
• Sử dụng điều hòa và giữ độ ẩm không khí khoảng 50%.

4. Dị ứng bọ nhà có điều trị khỏi được không?

Câu trả lời là có! Liệu pháp miễn dịch với bọ nhà là biện pháp duy nhất giúp giải quyết được triệt để tình trạng dị ứng với bọ nhà. Sau điều trị, ngay cả khi tiếp xúc với bọ nhà thường xuyên, người bệnh sẽ không xuất hiện bất kì triệu chứng dị ứng nào nữa! Đây là một liệu pháp tương đối an toàn, tuy nhiên đòi hỏi sự kiên trì và tuân thủ điều trị nghiêm ngặt của người bệnh. Thời gian sử dụng liệu pháp kéo từ 3-5 năm tùy đáp ứng của người bệnh. Người bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa Dị ứng – Miễn dịch lâm sàng tư vấn, chỉ định và theo dõi trong suốt quá trình sử dụng liệu pháp.

Tài liệu tham khảo:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560718/