HEN PHẾ QUẢN Ở NGƯỜI LỚN

Trên toàn cầu, hen phế quản ảnh hưởng đến khoảng 300 triệu người và là nguyên nhân gây tử vong của 461000 người vào năm 2019. Cơn hen phế quản cấp không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống, năng suất lao động của người bệnh mà còn nguy hiểm đến tính mạng. Bạn đã thực sự hiểu về bệnh hen phế quản? Hãy cùng tìm hiểu về bệnh để chăm sóc sức khỏe của bản thân tốt hơn bạn nhé!

1.     Hen phế quản là gì?

Hen phế quản (HPQ) là một bệnh mạn tính đường hô hấp phổ biến. Đường thở của bệnh nhân hen có tình trạng viêm mạn tính, tăng tính đáp ứng đường thở, tăng tình trạng co thắt, tăng tiết đờm… gây hạn chế luồng khí thở ra. Dẫn đến các biểu hiện ho, khò khè, khó thở và nặng ngực tái diễn.

Hình 1. Hen phế quản là bệnh lý viêm mạn tính đường thở.

3.     Hen phế quản biểu hiện như thế nào?

Bốn biểu hiện lâm sàng thường gặp của bệnh nhân HPQ là: ho, khò khè, nặng ngực, khó thở. HPQ là bệnh khiến bệnh nhân khó khăn khi thở, đặc biệt là thở ra, như có người bóp nghẹt cổ. Bệnh nhân cảm giác sợ hãi, lo lắng. Các triệu chứng thường xuất hiện về đêm, gần sáng hoặc khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích. Các triệu chứng này tái đi tái lại nhiều lần, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Cơn HPQ cấp nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời có thể lấy đi tính mạng của bệnh nhân.  

Hình 2. Các biểu hiện của hen phế quản.

4.     Bệnh nhân hen phế quản cần làm xét nghiệm gì?

Bệnh nhân có các triệu chứng đặc trưng hoặc không đặc trưng của HPQ sẽ được làm các xét nghiệm phục vụ cho hai mục đích chính là chẩn đoán xác định HPQ và mục đích phân loại thể lâm sàng để có chiến lược điều trị phù hợp:

• Xét nghiệm thăm dò chức năng thông khí phổi, xét nghiệm phục hồi phế quản.
• Xét nghiệm đánh giá tính tăng phản ứng của đường thở (Methacholline challenge test)
• Xét nghiệm đánh giá tình trạng viêm của đường thở (FeNO)
• Xét nghiệm trên da, đánh giá tình trạng dị ứng
• Xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh đánh giá các bệnh phối hợp.

5.     Điều trị bệnh nhân hen phế quản

Điều trị HPQ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi, giới, thể lâm sàng, mức độ nặng nhẹ của bệnh… Có nhiều loại thuốc điều trị HPQ, tuy nhiên được phân làm hai nhóm là thuốc dự phòng và thuốc cắt cơn.

Thuốc cắt cơn: được sử dụng khi cơn hen xuất hiện hoặc trong giai đoạn nặng của bệnh, thuốc có tác dụng nhanh sau 5-15 phút. Bệnh nhân được khuyến cáo là luôn mang theo loại thuốc này bên người để có thể sử dụng bất kỳ khi nào xuất hiện cơn khó thở.

Thuốc dự phòng: là thuốc dùng kéo dài nhằm ngăn chặn và kiểm soát triệu chứng HPQ, thuốc thường được khuyến cáo bệnh nhân dùng hàng ngày.

Mục tiêu của điều trị hen phế quản là dự phòng xuất hiện cơn khó thở cấp. Hãy luôn dùng thuốc dự phòng theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, ngay cả khi bạn không xuất hiện triệu chứng khó chịu nào.

Tuỳ vào tình trạng bệnh của bệnh nhân mà bác sỹ có chỉ định thuốc phù hợp cho mỗi bệnh nhân.

Hình 3. Người bệnh hen phế quản cần luôn mang theo thuốc bên mình!

6.     Khi nào bệnh nhân HPQ cần đi khám bác sỹ?

Khi xuất hiện cơn HPQ cấp, không đáp ứng với thuốc cắt cơn.

Nếu HPQ của bạn được kiểm soát tốt, bạn nên đến khám và nhận tư vấn của bác sỹ tối thiểu 3 tháng 1 lần.

7.     Cách dự phòng triệu chứng của hen phế quản

HPQ là bệnh có thể dự phòng bằng cách:

• Sử dụng thuốc đúng chỉ định, đúng kỹ thuật
• Khám lại theo đúng lịch hẹn của bác sỹ
• Tránh các yếu tố khởi phát cơn hen như bụi, nấm mốc, thuốc lá, một số loại thuốc làm xuất hiện cơn hen (aspirin)…
• Tiêm vắc xin phòng cúm và phế cầu

8.     Bệnh nhân hen phế quản có thể có thai được không?

Bệnh nhân hen phế quản hoàn toàn có thể có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn. Hãy tới gặp bác sỹ của bạn và bàn về kế hoạch cũng như chiến lược điều trị trước, trong và sau khi mang thai để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và thai nhi trong quá trình mang thai.