CHẨN ĐOÁN THÀNH CÔNG BỆNH NHÂN DỊ ỨNG THUỐC TRỊ LAO

Ca lâm sàng

      Bệnh nhân nữ, 47 tuổi, giáo viên, bệnh nhân được chẩn đoán lao cột sống và điều trị theo phác đồ 4 thuốc SRHZ sau 2 tuần điều trị bệnh nhân xuất hiện ban đỏ rải rác toàn thân kèm theo ngứa, bệnh nhân tiếp tục uống thuốc ngày tiếp theo, sau uống thuốc 1 giờ bệnh nhân xuất hiện sốt cao 39 độ C, kèm theo ban đỏ toàn thân khó thở, tím tái vào viện trong tình trạng sốt cao, kích thích, khó thở, tím tái, ban đỏ toàn thân được các bác sỹ chẩn đoán theo dõi sốc phản vệ do thuốc điều trị lao.

      Bệnh nhân được Bs Khánh tiếp nhận và điều trị tình trạng dị ứng ổn định sau 2 ngày nằm viện và được hẹn làm xét nghiệm chẩn đoán tìm thuốc điêu trị lao gây ra phản ứng dị ứng trong số 4 thuốc bệnh nhân đã dùng. Sau hơn 2 tuần bệnh nhân được tiến hành làm xét nghiệm trên da và xét nghiệm kích thích đã xác định được bệnh nhân dị ứng với Streptomycin và Rifampicin. Bệnh nhân được gửi lại Bs chuyên khoa lao để điều chỉnh phác đồ điều trị

Bàn luận

      Bệnh lao được phát hiện rất sớm, tuy nhiên sau rất nhiều cố gắng của từng quốc gia cũng như toàn thể giới bệnh lao vẫn là vấn đề sức khoẻ cộng đồng nghiêm trọng. Bênh lao là bệnh truyền nhiễm có thể điều trị khỏi hoàn toàn bằng việc phối hợp nhiều loại thuốc, tuy nhiên có một tỉ lệ bệnh nhân đáng kể, khoảng 5% bệnh nhân xuất hiện các phản ứng dị ứng ngay từ khi bắt đầu điều trị hoặc sau khi đã điều trị được nhiều tuần. Biểu hiện lâm sàng dị ứng thuốc lao khá đa dạng, bệnh nhân có thể chỉ xuất hiện ngứa, ban đỏ hoặc có thể biểu hiện nặng nề hơn như sốc phản vệ, tổn thương gan, thận, viêm da dị ứng nặng, hội chứng Stevens-Jonhson/TEN. Bệnh nhân cần đến khám bác sỹ chuyên khoa dị ứng sớm khi phát hiện biểu hiện bất thường sau dùng thuốc lao.

      Chuẩn đoán dị ứng thuốc lao không đơn giản bởi bệnh nhân sử dụng nhiều loại thuốc và trong thời gian dài. Hiện nay tại Việt Nam có không nhiều phương pháp chẩn đoán. “Test kích thích được coi là tiêu chuẩn vàng” trong việc chẩn đoán dị ứng thuốc điều trị lao. Chúng tôi đã tiến hành thực hiện xét nghiệm này trên nhiều bệnh nhân và cho kết quả chẩn đoán xác định, độ nhạy tới 95% và đặc hiệu tới 92%. Đây cũng là một xét nghiệm khá an toàn nếu bạn được thực hiện với bác sỹ chuyên khoa dị ứng có kinh nghiệm và làm test kích thích. Tuy nhiên thời gian làm test thường kéo dài 1 đên 2 tuần. 

      Điều trị dị ứng thuốc lao, bác sỹ chuyên khoa dị ứng sẽ đánh giá tình trạng dị ứng mà đưa ra chiến lược điều trị phù hợp cho mỗi bệnh nhân. Có thể chỉ cần phối hợp điều trị thuốc dị ứng trong những trường hợp nhẹ, những trường hợp nặng sau khi đã xác định được thuốc lao gây phản ứng dị ứng có thể được thay thế thuốc khác hoặc nếu không thể thay thế bác sỹ chuyên khoa dị ứng có kinh nghiêm sẽ thực hiện một phương pháp điều trị đặc hiệu là ” giải mẫn cảm với chính thuốc gây ra phản ứng dị ứng”. Chúng tôi đã tiến hành thành công nhiều trường hợp bệnh nhân không thể thay thế hoặc trên bệnh nhân dị ứng với nhiều thuốc điều trị lao.